بازخوردها در مورد طرح گفتمان انجمن

نقد ها

نقد مهندس سعید فرمد مورخ ۲۲ـ۲ـ۱۴۰۳

• نقد مهندس سعید فرمد مورخ ۲۲ـ۲ـ۱۴۰۳

در تاریخ ۱۴ـ۹ـ۱۴۰۳ آقای فرمد چنین فرمودند:

باسلام.

بنده دراردیبهش امسال نسبت به متن اقای طاهری نظردادم وبرای شما(مهندس یزدیزاده) واقای طاهری فرستادم.

سوالم اینستکه ایا نوشته بنده بعنوان یک نظرانتقادی درکمیته برنامه ریزی مطرح شده یا نه؟

فکرنمی کنم اقای طاهری مطرح کرده باشند دراینصورت کمیته مذکور چطوربدون بررسی انتقادات ان متن راتایید کرده ؟

اگرهم بررسی کرده باشند به نویسنده که من باشم بازخوردی نداده اند.

بنظرم روش اصولی دراین مورد عمل نشده .

کمیته بایدبعدازدریافت متن پیشنهادی باتوجه به اهمیت موضوع ازاعضانظرخواهی می کرد وبااصرار دیگران را تشویق به نظردادن می کرد تا هم متن پخته ترشودهم حداکثراجماع دران بوجوداید.

همانطورکه قبلا عرض شد این مطلبی نیست که دریک جمع محدود بایک رای گیری به نتیجه برسد واگرافراداحساس تحمیل کنند عملا اجرانخواهدشد.

همچنین باز در همان تاریخ فرمودند:

باسلام مجدد.البته اقای طاهری با من راجع به نقدهایم صحبت کردند ولی چون ایشان نویسنده متن بودند پاسخ ایشان کافی نیست وطبیعتا ایشان ازمتن خوددفاع کردند ومن هم قانع نشدم.

ولی اینکه جمع بندی نظرات وارائه به کمیته هم توسط ایشان انجام شده(که من اصلا درجریان چگونگی ان ونحوه بیان ونحوه تصمیم گیری کمیته نیستم)کاملا اشتباه است وبایدخودکمیته قبل ازتصمیم گیری با منتقدین صحبت می کرد نه اینکه اقای طاهری جمع بندی نظرات را به کمیته ارائه دهد!

بازاین سوال هست که درکمیته ایا متن های انتقادی خوانده وبررسی شده یا تنها به جمع بندی اقای طاهری که فرضا فلان نقد دریافت شده وپاسخ داده شده اکتفا گردیده؟

نقد مهندس سپهر محمدی مورخ ۱۳ـ۷ـ۱۴۰۳

در تاریخ ۱۳ـ۷ـ۱۴۰۳ آقای سپهر محمدی، این متن را در پاسخ به آقای فرید طاهری در گروه شورا قرارداد:

سلام و درود،

این متن متاسفانه یک بیانیه دینی است، که عمیقا با اساسنامه موجود که تکیه بر فرآیندها دارد، تفاوت ماهوی دارد، و تکیه بر فرآورده ها دارد.

چطور و کجا و در طی چه فرآیندی چنین متنی نگاشته شده است؟

این متن به دید من انجمن را تبدیل به یک فرقه می کند. و فرقه گرایی، مبتنی بر قرآن، شرک است. و طبیعتا انسانهای وارسته و آزاده حاضر نخواهند بود ذیل آن فعالیت کنند.

من البته عضو شورا نیستم، اما به دوستان تهیه کننده این متن هشدار می دهم که به جای تکیه بر فرآورده خاص فکری، بر فرآیندهایی که لازمه یک فضای آزاد اندیشی است، تاکید کنند.

به عنوان نمونه، در متن تاکید فراوانی به انحصار هدایت در زمان نزول وحی قرآن شده است، خوب در زمان های پیش و پس آن چه می شود؟ یا آیا ختم نبوت، ختم وحی است؟ یا از بزرگترین توانایی انسان که همانا خلق، به اذن الله است اغماض و حتی نفی شده است.

یا با تاکید بر «من الله»، «من لدن الله» فراموش شده است.

یا مثلا وجود مبارک عیسی مسیح که کلمه خداوند بود و به واسطه کلمه خداوند، کل آسمانها و زمین، خلق شد اساسا فراموش شده است.

یا دهها و صدها بار که در قرآن که خلق انسان و ملائکه و فرستادن فرشتگان و وحی به انسانها با ضمیر متکلم مع الغیر آمده است، به سادگی به روایت مرسوم و رایج، لابد به حساب نادانی نویسندگان قرآن، گذاشته شده است.

ضمنا در متن دایما از یک روایت رایج سخن رفته است که خود این روایت رایح، پیش فرض گرفته شده است، تعریف نشده است و نامشخص است.

به هر روی، من گام نهادن در چنین مسیری را «آغاز پایان انجمن اسلامی مهندسین» ارزیابی می کنم و به شورای مرکزی هشدار می دهم که هر گونه تاکید بر فرآورده ها، خلاف روش قرآن و ره به ترکستان بردن است.

بر فرآیندها تاکید کنیم، بر حفظ فضای گفتگو، بر آزاد اندیشی، بر عدل و عقل و توحید حقیقت و وارد جزئیات در مقام شورای مرکزی و انجمن نشویم که خلاف اساسنامه فعلی و اولیه انجمن است

بیانیه ۸ نفره مورخ ۲۱ـ۷ـ۱۴۰۳

در پی این موضوع طبیعتا چالش هایی در انجمن به وجود آمد و گروهی در نقد این طرح گرد هم آمدند و گفتگو هایی داشتند که بعضا حاصل جلسات حضوری بود.

گروه مذکور شامل آقایان مهندسین(به ترتیب حروف الفبای فامیل):

• محمدحسین اسدالله زاده
• وحید بهرادمهر
• علیرضا جدیدیان
• حامد خانجانی
• سید امیر خرم
• سعید فرمد
• علی اصغر گواهی
• سپهر محمدی

در تاریخ 21_7_1403 بیانیه ای را به امضا رساندند که متن آن به این شرح است:

• فایل pdf جمع بندی 8 نفر از منتقدین به طرح تببین هویت انجمن مورخ 21_7_1403
• فایل گوگل داک بیانیه 8 نفر

نقد مهندس سید احمد خرم ۱۳ـ۹ـ۱۴۰۳

در تاریخ ۱۳ـ۹ـ۱۴۰۳ چنین فرمودند:

جناب یزدی‌زاده عزیز، ضمن عرض سلام. متن تهیه شده توسط فرید جان علاوه بر اشکالات محتوایی که دوستان بعضا" به آن اشاره کردند، همانطور که قبلا" نیز نوشتم از نظر شکلی نیز شباهتی به مرامنامه یا متنی مُبَین یک گفتمان تشکیلات فرهنگی ندارد. لذا اصرار بر حفظ آن به عنوان متن اصلی، به نظر بنده نه صلاح است و نه صحیح. برای اطلاع دوستان چند کتاب در ارتباط با مفهوم گفتمان و تحلیل گفتمان را نام خواهم برد که اگر دوستی مایل بود، بتواند دقیق‌تر به موضوع بپردازد.

ذیلا" مشخصات چند کتاب را در رابطه با مفهوم گفتمان خدمت دوستان معرفی می‌کنم تا دوستان علاقمند مطالعه بیشتری در این خصوص داشته باشند. قطعا" تعداد کتابهای نوشته یا ترجمه شده در این حوزه، بسی بیش از این تعداد است.

۱- تحلیل گفتمان، روش‌ها و حوزه‌ها. انتشارات سمت

۲- تجزیه و تحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان. دکتر حمیدرضا شعیری. انتشارات سمت.

۳- تحلیل گفتمان سیاسی. نوشته جمع نویسندگان. انتشارات تیسا.

۴- تحلیل گفتمان انتقادی. نوشته نورمن فرکلاف. انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.

۵- نظریه و روش در تحلیل گفتمان. نوشته لوییز فیلیپس. نشر نی.

۶- زبان، گفتمان و سیاست خارجی. نوشته مجید ادیب‌زاده. نشراختران.

۷- مقدمه‌ای بر نظریه‌های گفتمان. نوشته دایان مک‌دانل. نشر فرهنگ گفتمان.

۸- راهنمای گفتمان‌شناسی انتقادی. نوشته جان فلاوردو، جان ریچاردسون. نشر لوگوس.

۹- گفتمان. دیوید هوارث. نشر آشیان.

۹- مطالعاتی در تحلیل گفتمان. نوشته ون دایک. دفتر مطالعات و توسعه رسانه.

۱۰- جامعه و گفتمان. نوشته ون دایک. نشر نگاه معاصر.

۱۱- گفتمان، هویت و مشروعیت. نوشته مجید خسروی راد. نشر لوگوس.

۱۱- گفتمان و جامعه. نوشته حمید عضدانلو. نشر نی.

۱۲- گفتمان. نوشته سارا میلز. نشر هزاره سوم.

۱۳- گفتمان شناسی رایج و انتقادی. نوشته لطف‌الله یارمحمدی. نشر هرمس.

۱۴- تحلیل گفتمان دینی. نوشته حسن بشیر. نشر لوگوس.

۱۵- قدرت، گفتمان و زبان. نوشته سید علی‌اصغر سلطانی. نشر نی.

تلاش خواهم کرد فایل صوتی یک دوره تحلیل گفتمان را نیز در گروه تلگرامی "علاقمندان به فلسفه" که جناب یزدی‌زاده زحمت آن را کشیدند، برای استفاده علاقمندان به موضوع گفتمان و تحلیل گفتمان، قرار دهم.

همچنین در تاریخ ۱۴ـ۹ـ۱۴۰۳ چنین فرمودند:

به نظر بنده متونی اینچنین، دارای اشکالات چندی هستند که مواردی از آن را مثال میزنم.

اول: متنی که مبتنی بر یک نگاه خاص دینی باشد، به معنای آن است که تنوع در اندیشه دینی را به رسمیت نمی‌شناسد و این شیوه در اصول با روشنفکری دینی مغایرت دارد. در عین‌حال که این‌ نگاه در درازمدت نیز مجموعه را دارای رکود فکری کرده و از حَیّض‌انتفاع ساقط خواهد کرد.

دوم: چنین نگاهی مبتنی بر دست‌یابی به تمامی حقیقت دین است و این نیز به دین ایدئولوژیک بیشتر همخوانی دارد تا دین روشنفکرانه.

سوم: اگر قرار باشد تمامی کسانی که قصد ورود به انجمن اسلامی را دارند، چون ما بی‌اندیشند، یعنی انجمن رسالتی در جهت ارتقاء اندیشه اعضاء برای خود قائل نیست و خود را در تضارب آراء ضعیف می‌پندارد.

چهارم: وقتی مجموعه‌ای قائل به تضارب آراء و دیدگاههای مختلف در درون خود نباشد، قطعا" از تاثیر‌گذاری در بیرون خود نیز عاجز خواهد بود.

در تاریخ ۵ـ۱۲ـ۱۴۰۳ چنین فرمودند:

این متن‌ِ مفید(خلاصه نقد آقای فرمد) می‌تواند در تدوین مرامنامه انجمن مورد استفاده قرار گیرد. متن تهیه شده اولیه هیچ شباهتی به یک مرامنامه تشکیلات فرهنگی ندارد. تغییر نام آن به گفتمان نیز خطایی بود که صورت گرفت چرا که گفتمان اصولا" فراتر از یک متن مکتوب است و از جمله معادل‌های بکار رفته برای آن کلمه "فرهنگ" است. در عین‌حال که غرض از تهیه این متن، مکمل ساختن آن در کنار اساسنامه انجمن است که می‌توان بدان نام مرامنامه داد و در قالب یک مرامنامه تشکیلاتی، این نقیصه را مرتفع نمود.

پیشنهادهای مطرح

پیشنهادات آقای مهندس سعید فرمد ۲۵ـ۷ـ۱۴۰۳

• پیشنهادات آقای مهندس سعید فرمد مورخ ۲۵ـ۷ـ۱۴۰۳:

باسلام.

بنده درجلسه اخیرشوراشرکت کردم ولی بعلت ضبق وقت وتعددموارددردستورقکرنمی کنم درشورا وقت کافی برای بحث دراین موارد وجودداشته باشد وبهتراست شورا کارگروهی تشکیل دهد(که پیشنهادشما(مهندس بهرادمهر) هم بود) که اختصاصا به این موضوع رسیدگی کند شامل:

۱-ایا تدوین متنی بعنوان هویت انجمن ضرورت دارد یا طبق روال فعلی کارادامه یابد؟(همانطورکه اقای یزدیزاده هم تاکیدکردند)

۲_درصورت تایید لزوم متن مذکورکارکرد ووظیفه ان متن چیست؟ارشادی ست یا الزامی؟

۳-انطور که درصورتجلسه شنبه(بیانیه ۸ نفره) ما اورده ایم به لزوم متن بصورت حداقلی وارشادی اشاره کرده ایم که دراین مورد هم درکارگروه باید بحث شود.

۴_اعضای کارگروه متنوع ودارای نظرات مختلف باشند والبته ازانشقاق واختلاف درانجمن حتی المقدور باید اجتناب کردوجلسه شنبه هم بمعنای اختلاف نیست بلکه برعکس تلاشی برای رفع اختلاف است. وباتشکیل کارگروه لزومی به ادامه جلساتی مثل روز شنبه شایدنباشد ونظرات درکارگروه مطرح خواهدشد.

پیشنهاد مهندس سپهر محمدی ۵ـ۱۱ـ۱۴۰۳

• پیشنهاد سپهر محمدی در مورد گفتمان انجمن، فایل pdf
• پیشنهاد سپهر محمدی در مورد گفتمان انجمن، لینک گوگل داک

این پیشنهاد به تعداد اعضای کمیته ۸ نفره چاپ شد و در تاریخ ۵ـ۱۱ـ۱۴۰۳ پر اختیار آنان قرار گرفت اما رییس کمیته از اعلام وصول آن خودداری کرد.

پیشنهاد هوش مصنوعی

نقل قول از آقای سپهر محمدی:

سلام از هوش مصنوعی خواستم مبتنی بر اهداف 17 گانه انجمن مهندسین یک گفتمان 7 ماده ای با تریب منطقی ارائه کند و در نهایت ازش خواستم که همه عناوین با یک حرف فارسی آغاز شود و ترتیب منطقی به آن بدهد تا در ذهن بیشتر بماند و این را گرفتم:

بله، ترتیب منطقی و فرآیندی که پیشنهاد می‌دهید بسیار مناسب است. بر اساس این ترتیب، می‌توانیم مراحل را به صورت زیر تنظیم کنیم:

1. فردیت:

- تقویت ایمان و ارتقاء سطح آگاهی و فرهنگ اسلامی اعضا به عنوان پایه و اساس.

2. فروتنی:

- ترویج روح ایثار و خدمت به آرمان‌های ملی و اسلامی، که به تقویت ارتباطات اجتماعی کمک می‌کند.

3. فکر:

- تأمین فضای آزاداندیشی و تعامل بین افکار دینی و اجتماعی، که به تبادل نظر و ایده‌ها منجر می‌شود.

4. فهم:

- مبارزه با جهل و خرافات و ترویج فهم صحیح از دین بر اساس قرآن و سنت نبوی.

5. فراهم‌سازی:

- برقراری ارتباط مؤثر بین اعضا و فراهم‌سازی همکاری در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی.

6. فراگیری:

- تحکیم احساس هویت و وحدت اسلامی و گسترش علایق نسبت به مسلمانان ایران و جهان.

7. فرهنگ:

- ترویج فرهنگ غنی و پویای اسلام اصیل به عنوان نتیجه نهایی و هدف کلی.

این ترتیب منطقی به ایجاد یک روند پیوسته و هدفمند کمک می‌کند و می‌تواند به درک بهتر اعضا از فرآیندهای انجمن کمک نماید.

جمع بندی اشکالات

این اشکالات در نقد های مختلف مطرح شده بود:

1. عنوان مرامنامه برای چنین متنی از عنوان گفتمان بهتر است.(خرم، محمدی)

منابع مرتبط

1. مجموعه سخنرانیهای معرفی شده توسط مهندس خرم در مورد گفتمان
2. هنجارهای مرتنی
3. تحلیل گفتمان، روش‌ها و حوزه‌ها. انتشارات سمت
4. تجزیه و تحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان. دکتر حمیدرضا شعیری. انتشارات سمت.
5. تحلیل گفتمان سیاسی. نوشته جمع نویسندگان. انتشارات تیسا.
6. تحلیل گفتمان انتقادی. نوشته نورمن فرکلاف. انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
7. نظریه و روش در تحلیل گفتمان. نوشته لوییز فیلیپس. نشر نی.
8. زبان، گفتمان و سیاست خارجی. نوشته مجید ادیب‌زاده. نشراختران.
9. مقدمه‌ای بر نظریه‌های گفتمان. نوشته دایان مک‌دانل. نشر فرهنگ گفتمان.
10. راهنمای گفتمان‌شناسی انتقادی. نوشته جان فلاوردو، جان ریچاردسون. نشر لوگوس.
11. گفتمان. دیوید هوارث. نشر آشیان.
12. مطالعاتی در تحلیل گفتمان. نوشته ون دایک. دفتر مطالعات و توسعه رسانه.
13. جامعه و گفتمان. نوشته ون دایک. نشر نگاه معاصر.
14. گفتمان، هویت و مشروعیت. نوشته مجید خسروی راد. نشر لوگوس.
15. گفتمان و جامعه. نوشته حمید عضدانلو. نشر نی.
16. گفتمان. نوشته سارا میلز. نشر هزاره سوم.
17. گفتمان شناسی رایج و انتقادی. نوشته لطف‌الله یارمحمدی. نشر هرمس.
18. تحلیل گفتمان دینی. نوشته حسن بشیر. نشر لوگوس.
19. قدرت، گفتمان و زبان. نوشته سید علی‌اصغر سلطانی. نشر نی.
20. ذهن درستکار نشر تالیف، چرا سیاست و مذهب افراد خوب را از هم جدا می کنند؟